• Artikel Boerderij: Duurzame afzet voor geitenbokjes.

    Datum: 21 augustus 2018

    Op 18 augustus 2018 verscheen onderstaand artikel in de Boerderij: Duurzame afzet voor geitenbokjes

    Voedselverspilling is een groot thema. Boeren en tuinders komen in actie. Bijvoorbeeld de biologische geitenhouders die hun geitenbokjes tot waarde brengen.

    In de flyer van de coöperatie van biologische geitenhouders Bio Goat Meat staat het allemaal puntig beschreven. We houden in Nederland van geitenkaas. Voor die kaas zijn geitenmoeders nodig en die krijgen ook bokjes…maar die geven geen melk. Ze zijn de klos omdat niemand in Nederland ze wil eten. Ze worden daarom heel jong geslacht en geëxporteerd. De kosten van het grootbrengen wegen dus niet op tegen de opbrengsten.

    Minder voedselverspilling

    Een belangrijk deel van het jonge bokkenvlees komt terecht in diervoeding. De rest wordt in zuidelijke Europese landen door mensen gegeten. Hier staat geitenvlees wel op het menu.

    De 35 leden van Bio Goat Meat zijn ontevreden over deze gang van zaken. Hun droom is dat op termijn alle geitenbokjes van hun bedrijven in Nederland worden geconsumeerd. Minder voedselverspilling en een beter leven voor de bokjes. Daar gaat het in essentie om.

    Met elke 10 kilo geitenkaas komt ook ongeveer 500 gram boklamsvlees beschikbaar. Duurzaam geproduceerd vlees, maar veelal opgegeten door honden en katten. De coöperatie kan daar niet mee leven.

    Afzet komt op gang

    Bio Goat Meat is begin dit jaar opgericht en de afzet komt op gang. De coöperatie heeft voor dit jaar afspraken gemaakt over de afzet van 1.000 chevons (bokken van 6 maanden, 17 kilo geslacht gewicht) en 2.000 capretto’s (lammeren van 6 tot 8 weken, 6 kilo geslacht gewicht).

    Marieke Louwes (32) uit het Drentse Ruinerwold is een van de drijvende krachten achter de coöperatie. Zij is secretaris van het bestuur en is ook verantwoordelijk voor de communicatie. Ze heeft sinds 2015 samen met haar partner Rien een biologisch geitenbedrijf met 900 melkgeiten. Hun melk wordt via Organic Goatmilk Coöperatie aan verwerkers in binnen- en buitenland geleverd.

    Onderdeel van de kringloop

    De afzet van bokjes staat al jaren ter discussie in de sector. Louwes: “De bokjes horen er gewoon bij. Op een geitenbedrijf zijn ze onderdeel van de kringloop. Maar omdat er nauwelijks vraag is naar geitenvlees zijn bokjes nu in feite een restproduct. De kosten zijn hoger dan de opbrengsten en die situatie is niet bevorderlijk voor het welzijn van de dieren. Elke geitenhouder heeft daar moeite mee, zeker de biologische.”

    ‘De meeste bokjes gingen vorig jaar nog naar naar een afmester en dat kóstte geld: € 9 per dier’

    Op het bedrijf van Louwes worden jaarlijks 200 bokjes geboren. Tot vorig jaar werden verreweg de meeste van deze bokjes op een leeftijd van 2 tot 3 weken naar een afmestbedrijf gebracht. Dat leverde niets op, sterker nog: per bokje moest Louwes € 9 bijbetalen aan de afmester.

    “Dat zegt alles over de afzetmarkt voor bokkenvlees. Er is weinig vraag naar en de kosten zijn hoog. Zeker in de biologische geitenhouderij. Dat moet en kan anders.”

    Restaurants en cateraars

    Coöperatie Bio Goat Meat heeft inmiddels met een aantal restaurants, cateraars en een webwinkel afspraken gemaakt. Voor het bedrijf van Louwes betekent dit dat 60 chevons en 140 capretto’s een bestemming vinden in het Nederlandse voedselkanaal. Die bokken worden op het eigen bedrijf afgemest. Louwes: “We hebben een goede start gemaakt. Dat is dan ook reden om optimistisch te zijn over de afzet in de komende jaren.”

    ‘Boktoberfestival’

    Bokkenvlees van Bio Goat Meat staat onder meer op de menukaart van restaurants De Proefzaak in Amsterdam, Hoog Vuur in Amersfoort, Zino Urban Bistro in Rotterdam en Badhu en Brouwerij Maximus in Utrecht. Deze restaurants doen ook mee aan het zogeheten ‘boktoberfestival’ op 5 en 6 oktober.

    De coöperatie is op allerlei plekken actief om het imago van geitenvlees te verbeteren. Om het geitenvlees bekender te maken, organiseren de leden evenementen. Dat varieert van lammetjesdagen op de aangesloten geitenbedrijven tot workshops en kookwedstrijden voor leerling-koks.

    Duur vlees

    Marieke Louwes is ook realistisch over de afzetkansen. De Nederlandse consument is niet gewend om geitenvlees te eten. Bovendien is de prijs relatief hoog (rond € 20 per kilo).

    Daar is een reden voor. Jonge bokken krijgen biologische kunstmelk en dat is 3 keer zo duur als de gangbare variant. Nog belangrijker: bokken zetten relatief weinig vlees aan. Vooral doordat ze erg beweeglijk zijn.

    ‘Het gaat om een nichemarkt, onze doelgroep bevindt zich vooral in de Randstad’

    “We moeten reëel zijn, het gaat hier namelijk om een nichemarkt”, zegt Louwes. “Onze doelgroep bevindt zich vooral in de Randstad. Onze potentiële consumenten zijn mensen die kritisch zijn op voedsel en af en toe vlees eten. Maar als ze dat doen willen ze wel zeker weten dat het vlees duurzaam en diervriendelijk geproduceerd is.”

    Beter en mooier verhaal

    Van de circa 45 biologische geitenhouders in Nederland zijn er inmiddels 35 lid van de afzetcoöperatie. Het draagvlak om de bokjes een beter leven én een betere bestemming te geven is groot.

    ‘Als goedwillende, individuele geitenhouder kom je in deze markt niet aan de bak, maar als coöperatie ben je een serieuze partij’

    Louwes: “We zijn inmiddels een serieuze partij. Grotere afnemers willen zekerheid over levering en willen afspraken maken voor de lange termijn. Als goedwillende, individuele geitenhouder kom je in de markt niet aan de bak. Onze coöperatie – met een gezamenlijke productie van 10.000 bokjes per jaar – kan garanties geven over kwaliteit en logistiek.”

    De productie van het bokkenvlees moet daarbij vooral kostendekkend zijn, zegt Louwes. “Ons inkomen komt uit de melk. We streven niet naar een neveninkomen uit het vlees. Het gaat ons er daarom vooral om dat we met de afzet van jonge bokken een beter en mooier verhaal over onze sector kunnen vertellen.”

     

    Wil je meer weten? Kijk dan eens rond op onze website, voor recepten, verkooppunten, evenementen, boeren en andere initiatieven.